به نقل از «ایرنا»

تصنیفِ امروز جایگاه خود را مدیون عارف قزوینی است

تاریخ انتشار: ۱۹ بهمن ۱۳۹۹ | کد خبر: ۳۰۹۳۴۹۹۸

به گزارش گروه فرهنگی ایرنا ، نخستین دوره جایزه ملی عارف در حوزه تصنیف و ترانه های ایرانی با هدف پاسداشت عارف قزوینی تصنیف ساز بزرگ معاصر، در زمینه ایجاد بستری مناسب برای ترویج و گسترش تصنیف سازی در حوزه موسیقی ردیف دستگاهی ایران در حال برگزاری است.

چنین جشنواره های موسیقی در همه جای دنیا با همه انواع و سبک ها تا زمانی که نتوانند با عموم مردم ارتباط پیدا کنند، مسیری برای رشد و توسعه ندارند، لذا می‌توان گفت اگر سبکی یا نوعی از موسیقی امروز به قدمتی چشمگیر رسیده است به دلیل ارتباط و هم‌جوشی خاصی است که با نیازهای اجتماعی و سیاسی انسانی برقرار کرده است.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

در موسیقی ایرانی نیز شاید بتوان تصنیف را یکی از اجتماعی ترین انواع موسیقی ایرانی دانست، فرمی که توانسته نیازهای اجتماعی، مطالبات عمومی و سیاسی مردم را در زیباترین کلام ها و همراه با آهنگی ماندگار در خاطرها ثبت کند.

عارف قزوینی به عنوان یکی از مهم ترین تصنیف سرایان ایرانی شناخته می‌شود. او تصنیف‌های وطنی، سیاسی یا عشقی می‌ساخته و در هر زمینه نیز بی‌باک و سنت‌شکن بوده‌است. چون بیشتر تصنیف‌های او درباره اوضاع زمانه خود بودند تأثیر بسزایی در جامعه زمان خود داشتند. عارف قزوینی از نخستین کسانی است که در ایران کنسرت برگزار و به جنبه غیر مجلسی بودن و مردمی بودن آن تأکید کرد.

احمد صدری دبیر جشنواره موسیقی نواحی ایران و دبیر شورای ارزشیابی هنرمندان کشور در خصوص اهمیت و تاثیر متقابل عارف قزوینی و تصنیف در موسیقی معاصر ما با خبرنگار ایرنا به گفت وگو نشسته که می‌خوانید:

ایرنا: اهمیت تصنیف در موسیقی ایرانی چیست و چرا همواره در طول حیات موسیقی در ایران و به ویژه چند دهه اخیر، تصنیف از ارج و منزلت بالایی در موسیقی ایرانی برخوردار است؟

صدری: آن چیزی که در موسیقی ردیف دستگاهی ایران دارای اهمیت هست آواز می باشد و آوازخوانی را باید مهمترین فرم موسیقی ایرانی دانست. اما در دل این نوع موسیقی و برآمده از آن، باید به فرم های اجرایی اشاره کرد که جنبه کاربردی دارند. که از آن جمله می توان به تصنیف اشاره داشت. در واقع تصنیف ها شکل ساده شده ای هستند برآمده از ردیف که بعضا در اوایل از شعرهای معمولی به لحاظ محتوایی برخوردار بودند که بیشتر جنبه سرگرمی و تفنن داشتند تا جنبه هنرمندانه. که بیشتر در دوران قاجاریه رواج داشت.

ایرنا: آیا تحولات اجتماعی در مسیر تصنیف سازی ایران تاثیر داشته است؟

صدری: با دقت در آنچه که امروزه در موسیقی ردیف دستگاهی مشاهده می کنیم به این نکته خواهیم رسید که اگر امروزه تصنیف دارای ارج و منزلت بالایی است، که این بیشتر از آن رو است که جنبه کاربردی آن بارز است و مردم کمتر حوصله شنیدن ردیف و آواز را دارند و قطعات ریتمیک را به آنها ترجیح می دهند و بعضا تصنیف هایی که جنبه ملودی آنها کاهش پیدا کرده و جنبه عروضی شعر، وزن شعری و ملودی بر روی هم کاملا انطباق پیدا کرده است. باید اعتراف کرد که امروزه بیشتر با یک تصنیف پاپ ایرانی رو به رو هستیم.

ایرنا: جایگاه تصنیف و تصنیف سازان در حوزه موسیقی اصیل ایرانی را در دوران کنونی نسبت به گذشته چگونه ارزیابی می کنید؟

صدری: اگرچه در برخی از انواع سبک های موسیقی در دوران کنونی شاهد افت هستیم اما در تصنیف این مسئله مصداق ندارد با وجود جریان های سیاسی که در دوران قاجاریه با آنها رو به رو هستیم یعنی نهضت مشروطیت و مباحث آزادی خواهی و عدالت خواهی و این گونه مسایل، باعث می گردد که تصنیف از آن شکل ساده خود به سمت قالب سیاسی برود. در واقع برای اولین بار هست که موسیقی ردیف دستگاهی با مضمونها و موضوعات دیگری، همچون موضوعات اجتماعی آمیخته می شود که این توسط عارف قزوینی است که چنین تحولی روی می دهد. به نوعی که موسیقی درگیر مسایل سیاسی و اجتماعی می شود و تصنیف به لحاظ محتوایی واجد جایگاهی در سیستم موسیقی ردیف دستگاهی می گردد.

ایرنا: آیا ساختارشکنی در تصنیف سرایی و تصنیف سازی در حوزه موسیقی اصیل ایرانی را ضروری می دانید؟ به بیان دیگر تصنیف های دوران معاصر را در حوزه موسیقی اصیل ایرانی تعریف می کنید یا خیر؟

صدری: تصنیف سازی در حال حاضر شرایط ویژه ای را برای خود تجربه می کند. که باز هم برخاسته از مسایل اجتماعی است و شرایطی که در اجتماع می گذرد و در کشور حاکم است. بدین ترتیب که موزیسین ها در تصنیف سازی بیشتر به سمت ضربی خوانی گرایش پیدا کرده اند؛ بدین معنا که وزن شعر را می گیرند و بر روی آن به صورت ریتمیک انطباق ایجاد می کنند. در نتیجه شعر به صورت تقطیعی و با کمال تاسف، بسیار ساده ارایه می شود و به سمت سرعت می رود؛ آن گونه که مخاطب صرفا یک وزن ساده در ذهنش می ماند و حتی واژه ها هم در برخی مواقع مفهوم نمی شوند.

تعداد تصنیف هایی که بشود در آنها ملودی شنید و خط وزن با خط ملودی و خط وزن درونی ملودی با هم انطباق نداشته باشد و منجر به تغییر فازی شود که ایجاد بافت بکند و ما شاهد یک ساختار باشیم که در خاطره بماند، کم است و ما متاسفانه ما کمتر شاهد این موضوع هستیم.

برچسب‌ها موسیقی ایرانی انجمن موسیقی ایران محمد اله یاری

منبع: ایرنا

کلیدواژه: موسیقی ایرانی انجمن موسیقی ایران محمد اله یاری موسیقی ایرانی انجمن موسیقی ایران محمد اله یاری اخبار کنکور موسیقی ردیف دستگاهی حوزه موسیقی موسیقی ایرانی موسیقی ایران عارف قزوینی تصنیف سازی تصنیف ها

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.irna.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایرنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۰۹۳۴۹۹۸ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

تماشای یک منظومه عاشقانه و انسانی در تهران/ چرا کارگردان شدم؟

پیمان خازنی آهنگساز و نوازنده موسیقی ایرانی که این روزها پروژه موسیقایی نمایشی «مجنون آن لیلی» به نویسندگی محمود توسلیان را در تالار حافظ به صحنه برده اسن در گفت‌وگو با خبرنگار مهر درباره انگیزه های خود برای به صحنه بردن این اثر که به نوعی چندمین تجربه او در حوزه تلفیق موسیقی و نمایش محسوب می شود، توضیح داد: زبان و ادبیات فارسی غنی‌ترین ثروت ما ایرانیان است و پرداختن به متون کهن فارسی، یک مراجعه درست در راستای ساختن دنیای جدید برای اقوام ایرانی محسوب می‌شود. در این راستا منظومه «لیلی و مجنون» حکیم نظامی گنجوی به قدری غنی است که به جرات می‌توان آن را بزرگ‌ترین منظومه عاشقانه در ادبیات جهان دانست.

وی افزود: از زمانی که با این شاهکار آشنا شدم هربار که به سراغش می‌روم، ظرفیت تازه‌ای در آن پیدا کرده و تشویق می‌شوم از زاویه‌ای دیگر به آن بپردازم. «لیلی و مجنون» هنوز برای من تمام نشده است. پرداختن به چنین آثاری کار دشواری است؛ چراکه بیش از هر چیز در این زمینه باید برداشت درستی از مخاطب داشت و این مهم به راحتی میسر نیست.

این آهنگساز بیان کرد: شناخت جهان شاعر و مطابقت آن با سلایق متعدد مخاطب امروزی از طرفی و بازنویسی اثر به زبان امروز از سوی دیگر کار سختی است. رسیدن به این مرحله تازه بنا نهادن سنگ اول است. پس از آن باید به سراغ موسیقی رفت. موسیقی ایرانی ظرفیت‌های فراوانی دارد و همراه ساختن آن با گستره وسیع شهر ایرانی نیازمند دقت بالایی است. البته با توجه به اهمیت آشنایی کارگردان با ظرافت موسیقی ایرانی، خودم کارگردانی نمایش را برعهده گرفتم که امیدوارم در این کار بتوانم اندازه‌ها را رعایت کنم. البته آثار پرفروش معمولا جنبه ادبی و فرهنگی را به ناچار قربانی گیشه می‌کنند اما ما در «مجنون آن لیلی» به دنبال دوسر برد هستیم.

خازنی در بخش دیگری از صحبت های خود تصریح کرد: «مجنون آن لیلی» پر از رنگ و لایه‌های درونی و بیرونی است. به عبارتی درونش فلسفی و بیرونش عاشقانه است و نمایشنامه این ابزار را در اختیارم گذاشت تا لایه‌ها برای سطوح مختلف سنی و فکری جاگذاری شود. طراحی لباس و طراحی نور نیز ۲ رکن مهم صحنه‌اند. با این ابزار تلاش کردم که رویا تولید کنم

وی در پایان اظهار کرد: البته من این کارها را یک رشته منظم می‌بینم؛ این رشته تالیف که توسط یک آهنگساز کارگردانی می‌شود، به زودی حضور آهنگسازان جوان را در پی خواهد داشت. ضمن اینکه معتقدم آهنگسازی به دلیل انتزاعی بودن از کارگردانی دشواری‌های بیشتری دارد و امیدوارم علاقه‌مندان به این موضوع توجه بیشتری داشته باشند.

پروژه موسیقایی نمایشی «مجنونِ آن لیلی» به نویسندگی محمود توسلیان، آهنگسازی طراحی و کارگردانی پیمان خازنی، تهیه کنندگی ساسان سالور و حمیدرضا علی نژاد، روایت رشید کاکاوند، خوانندگی هادی فیض آبادی (با همراهی زهره فیروزی و امید نصری) و بازی عمار تفتی، زهره فیروزی، ملیکا شهاب، رز ایزدی، سپیده موسوی، علی تیمور فامیان، آتنا قرایی، سیما نوروزیان روزهای چهارشنبه، پنجشنبه و جمعه ساعت های 18:30 و 21 در تالار حافظ تهران میزبان مخاطبان است.

کد خبر 6096120 علیرضا سعیدی